Ta niespodziewana zamiana miejsc: materii ożywionej i nieożywionej, rzeczy użytecznych i nieużyteczny to jeden z najistotniejszych wątków książki. W rozmowie z Fetlińską Bronka Nowicka skomentowała to aforystycznie: „Nie pragnę, aby martwe rzeczy były żywe. Chciałabym, żeby ludzie byli mniej martwi”. Martwi, czyli racjonalnie sformatowani, moralnie dobrze zatemperowani i traktujący rzeczy skrajnie pragmatycznie (co niepotrzebne czy niejednoznaczne kulturowo, to trzeba wyrzuć do studni – jak tytułowy kamień u Nowickiej), słowa zaś traktujący jak chłopców na posyłki – po te rzeczy właśnie. Kończy się to wciskaniem słów jak kitu – w polityce, handlu, rodzinnej codzienności. A Nowicka sugeruje, że jednak nie patrzymy przez szybę. I żebyśmy nie zapominali tomografu w gębie.

W tym tomie świat staje się przezroczysty. Wszystko, co nam znane, zostaje zastąpione przez wytwory wyobraźni dziecka, które widzi więcej, dostrzega w chaosie porządek i rozumie logikę rządzącą tym, co go otacza. Skutkiem tego świat widziany przez pryzmat istoty, dla której wszystko jest nowe, przepełniony jest strachem przed niespodziewanym zniknięciem i dehumanizacją, dlatego człowiekowi nie pozostaje nic innego, jak uciec w głąb siebie i stać się nieczułym na manipulacje.

Niespodziewana zamiana miejsc: materii ożywionej i nieożywionej, rzeczy użytecznych i nieużytecznych to jeden z najistotniejszych wątków książki. W rozmowie z Fetlińską Bronka Nowicka skomentowała to aforystycznie: „Nie pragnę, aby martwe rzeczy były żywe. Chciałabym, żeby ludzie byli mniej martwi”. Martwi, czyli racjonalnie sformatowani, moralnie dobrze zatemperowani i traktujący rzeczy skrajnie pragmatycznie (co niepotrzebne czy niejednoznaczne kulturowo, to trzeba wyrzuć do studni – jak tytułowy kamień u Nowickiej), słowa zaś traktujący jak chłopców na posyłki – po te rzeczy właśnie. Kończy się to wciskaniem słów jak kitu – w polityce, handlu, rodzinnej codzienności. A Nowicka sugeruje, że jednak nie patrzymy przez szybę. I żebyśmy nie zapominali tomografu w gębie.

Nakarmić kamień to znaczy: przekroczyć granicę pomiędzy radykalnie odmiennymi sposobami istnienia albo obdarować przedmiot nieożywiony czymś, co jest przeznaczone dla istot żywych. Zapewne sensów jest więcej, nie trzeba wymieniać wszystkich, by zrozumieć, że tytuł tomu wyraźnie wyróżnia te poematy, w których pojawiają się obok siebie dziecko i kamień. Jest ich osiem: „Kamień”, „Puch”, „Poduszka do igieł”, „Bryła gliny”, „Popiół”, „Pióro”, „Lustro”, „Studnia”. W pierwszym z nich dziecko, już wiedzące, że niemożliwe jest poznanie wszystkiego bez poznania każdej rzeczy z osobna, znalazło na drodze kamień. W drugim – powiedziało z nadzieją: „Ja mam kamień. Mój kamień”. W trzecim – bezskutecznie próbowało nakarmić kamień własną krwią i skórką chleba. W czwartym – „znalazło wgłębienie pod językiem, włożyło tam kamień i nie stało się przez to cięższe. Poczuło, że jest go mniej. [.] Tak mniej, jak się coś z siebie daje”. Odkrywszy to, dziecko „szło po ogrodzie i patrzyło na to, czym był. Kamień jadł ten widok razem z dzieckiem, które już wiedziało: wyżywi kamień czymkolwiek, co przejdzie przez zmysły”. W poemacie piątym – wciąż od nowa „karmiło kamień, żeby żył”. W szóstym i siódmym – nadal czuło, że kamień jest tuż obok, blisko. W ósmym ojciec brutalnie wyciągnął dziecku kamień spod języka i wrzucił do studni. Być może jednak „dziecko odnajdzie swój kamień”.

Jest w niej groteska i wizyjne obrazy, jest całkiem dosłowna przemoc i rodzinna psychomachia, jest wyrazistość, niemal dotykalność wykreowanego przez autorkę dziecięcego uniwersum. Nie ma za to ładności ani choćby cienia sentymentalizmu, to książka, która po lekturze bardzo długo z nami zostaje.